الکترولیت چیست و چه نقشی در بدن دارد؟
الکترولیتها موادی هستند که وقتی در آب حل میشوند، دارای بار الکتریکی طبیعی مثبت یا منفی هستند. آنها به بدن شما کمک میکنند تا واکنشهای شیمیایی را تنظیم و تعادل بین مایعات داخل و خارج سلولها را حفظ کند. در واقع میتوان گفت که الکترولیتها یک راه کلیدی برای تشخیص طیف گستردهای از شرایط و بیماریهای پزشکی هستند. در این مطلب قصد داریم در رابطه با الکترولیت مطالب جامعی ارائه دهیم. همچنین تاثیر الکترولیت در سلامتی بدن را بررسی کنیم.
الکترولیت چیست؟
الکترولیتها موادی هستند که وقتی در آب حل میشوند دارای بار الکتریکی طبیعی مثبت یا منفی هستند. بدن یک فرد بالغ حدود 60 درصد آب است، به این معنی که تقریباً هر مایع و سلول بدن شما حاوی الکترولیت است. الکترولیتها به بدن شما کمک میکنند تا واکنش های شیمیایی را تنظیم کرده و تعادل بین مایعات داخل و خارج سلولها را حفظ کند.
بدن شما الکترولیت.ها یا اجزای آنها را از آنچه میخورید و مینوشید دریافت میکند. کلیههای شما الکترولیتهای اضافی را از بدن خارج کرده و وارد ادرار میکنند. همچنین هنگام عرق کردن، الکترولیتها را از دست میدهید. الکترولیت در سلامت بسیار موثر است. در ادامه مطلب پس از آشنایی با عملکرد الکترولیتها، به تاثیر الکترولیت در سلامتی بدن میپردازیم.
الکترولیتها چه میکنند؟
سلولهای شما از الکترولیتها برای هدایت بارهای الکتریکی استفاده میکنند، به این ترتیب ماهیچههای شما منقبض میشوند. همین بارهای الکتریکی نیز به واکنشهای شیمیایی کمک میکنند، بهویژه وقتی صحبت از هیدراتاسیون و تعادل مایعات داخل و خارج سلولها میشود.
اصل کلیدی که الکترولیتها بر آن تکیه میکنند این است که عناصر شیمیایی خاصی میتوانند به طور طبیعی بار الکتریکی مثبت یا منفی را نگه دارند. هنگامی که آن عناصر در یک مایع حل میشوند، آن مایع میتواند الکتریسیته را هدایت کند.
نمونهای از این موضوع، آب نمک است که جریان الکتریسیته را به راحتی هدایت میکند. نمک از سدیم (با بار مثبت) و کلر (با بار منفی) تشکیل شده است و وقتی با هم ترکیب شوند، بارهای آنها یکدیگر را متعادل میکنند. اتمهایی که بار الکتریکی دارند یون نامیده میشوند (یونهای مثبت کاتیون و یونهای منفی آنیون نامیده میشوند).
انحلال نمک در آب، اتم های سدیم و کلر را از هم جدا میکند، به این معنی که بار مثبت و منفی دارند. الکتریسیته بین یونهای سدیم و کلر میپرد زیرا بارهای الکتریکی مخالف دارند.
در ابتداییترین سطح شیمیایی، الکترولیتها به بدن شما کمک مینند تا تعادل را حفظ کند و این همان تاثیر الکترولیت در سلامتی بدن است. درست همانطور که الکتریسیته از یونها برای حرکت از مکانی به مکان دیگر در آب نمک استفاده میکند، بدن شما نیز از یونها برای انتقال ترکیبات شیمیایی به داخل و خارج سلولها استفاده میکند.
اجزای کلیدی الکترولیت
چندین عنصر کلیدی وجود دارد که بدن شما برای حفظ سطح طبیعی الکترولیت به آنها نیاز دارد. موارد زیر شامل عناصر اصلی است که به عنوان مثبت (+) یا منفی (-) علامت گذاری شدهاند.
- سدیم(+): سدیم نقش مهمی در کمک به سلولهای شما برای حفظ تعادل مناسب مایعات ایفا میکند. همچنین برای کمک به سلولها در جذب مواد مغذی استفاده میشود. این فراوان ترین یون الکترولیت موجود در بدن است.
- منیزیم(+): منیزیم به سلولهای شما کمک میکند، زیرا آنها مواد مغذی را به انرژی تبدیل میکنند. مغز و ماهیچههای شما برای انجام کار خود به شدت به منیزیم متکی هستند.
- پتاسیم(+): سلولها از پتاسیم در کنار سدیم استفاده میکنند. وقتی یون سدیم وارد سلول میشود، یون پتاسیم از آن خارج میشود و بالعکس. پتاسیم همچنین برای عملکرد قلب بسیار حیاتی است. مقدار زیاد یا خیلی کم میتواند باعث مشکلات جدی قلبی شود.
- کلسیم(+): کلسیم یک عنصر کلیدی در بدن است، اما چیزی بیش از ساختن استخوانها و دندانهای قوی انجام میدهد. همچنین برای کنترل عضلات، انتقال سیگنال ها در اعصاب، مدیریت ریتم قلب و موارد دیگر استفاده می شود. وجود کلسیم بیش از حد یا خیلی کم در خون شما میتواند طیف گسترده ای از علائم را در سیستمهای مختلف بدن ایجاد کند.
- کلرید(-): کلرید (نام یون کلر) دومین یون فراوان در بدن است. کلرید همچنین بخش مهمی از چگونگی حفظ تعادل درونی و بیرونی مایعات سلولی است. همچنین در حفظ تعادل pH طبیعی بدن نقش دارد.
- فسفات(-): فسفات یک مولکول مبتنی بر فسفر است که بخش مهمی از انتقال ترکیبات شیمیایی و مولکولها به خارج از سلولهای شما است. فسفات به سلولهای شما کمک میکند تا مواد مغذی را متابولیزه کنند؛ همچنین بخشی کلیدی از مولکولهایی به نام نوکلئوتید است که بلوکهای سازنده DNA شما هستند.
- بی کربنات(-): تمام دی اکسید کربنی که بدن شما میسازد به ریههای شما فرستاده نمیشود تا آن را بیرون دهید. در عوض، مقداری به بی کربنات بازیافت میشود که بدن شما از آن برای حفظ سطح pH خونتان در حالت عادی استفاده میکند.
تاثیر الکترولیت در سلامتی بدن
الکترولیتها در بدن به عنوان نوعی ماده شیمیایی عمل میکنند که برای حفظ تعادل آب و المنتهای معدنی در داخل سلولهای بدن بسیار حیاتی هستند. تعادل صحیح الکترولیتها در بدن به عنوان یکی از عوامل مهم در حفظ سلامتی بدن و عملکرد بهینه آن شناخته میشود.
تعادل در مقدار الکترولیتهای حاضر در بدن برای حفظ فشار خون مناسب، عملکرد عصبی و عضلانی صحیح، حفظ تعادل pH، جذب نیوترکلیوتیدها و بیوشیمی متابولیسمی ضروری است. علاوه بر این، الکترولیتها به صورت مستقیم در رگها، بافتهای مغزی، عضلات قلب و ماهیچهها، روده، کلیه و سایر اندامهای بدن تاثیرگذار هستند. برای مثال، پتاسیم عضلات قلب را تقویت کرده و فشار خون را کاهش میدهد و سدیم برای حفظ نقل و انتقال سیگنالهای عصبی به کار میرود.
بنابراین، نقص الکترولیتها در بدن میتواند منجر به اختلالات متعدد در عملکرد بدن شود. به عنوان مثال، کمبود پتاسیم میتواند باعث ضعف عضلات، خستگی، بیاشتهایی و اختلال در ضربان قلب شود. همچنین، کمبود سدیم میتواند باعث تشنج، سرگیجه و افت فشار خون شود.
سخن پایانی
در این مطلب به بررسی الکترولیتها، عملکرد آنها در بدن و اجزای کلیدی الکترولیت پرداختیم. همچنین توضیحاتی در مورد تاثیر الکترولیت در سلامتی بدن ارائه دادیم. الکترولیتها جزو مواد معدنی مهم و موثر در سلامت بدن هستند و لازم است تعادل آنها در بدن حفظ شود. مصرف مواد الکترولیتی مانند نوشابههای الکترولیتی، آبهای الکترولیتی، مواد غذایی غنی از المانهای الکترولیتی و سایر مواد موجود در بازار میتواند به حفظ تعادل الکترولیتی بدن کمک کند و از اختلالات ناشی از نقص المانهای الکترولیتی جلوگیری کند. البته بهتر است قبل از مصرف هرگونه محصول الکترولیتی، با پزشک خود مشورت کنید.