هر آنچه باید درباره هورمونهای جنسی زنان و مردان بدانیم
ما اغلب استروژن و پروژسترون را به عنوان هورمونهای زنانه و تستوسترون را به عنوان هورمون مردانه میشناسیم. با این حال، هر سه این هورمونها در هر دو جنس، نقش حیاتی دارند. این هورمونهای مردانه و زنانه پیامرسانهای شیمیایی هستند که برای بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن مثل متابولیسم، خلق و خو و چرخه خواب ضروری هستند.
هورمونها بر دمای بدن و ضربان قلب، اشتها، میل جنسی، رشد و تکامل و بسیاری موارد دیگر تأثیر میگذارند. نزدیک به ۵۰ مورد از این پیامرسانهای شیمیایی توسط غدد درونریز تولید میشوند و برای سلامتی مطلوب، باید در یک روال پیچیده، هماهنگ و متعادل با هم کار کنند. اگر تمایل دارید اطلاعات بیشتری در مورد هورمونهای زنانه و هورمونهای مردانه به دست آورید، با ما همراه باشید.
هورمونهای زنانه و مردانه
مردان و زنان دارای هورمون استروژن، پروژسترون و تستوسترون و هورمونهای دیگری به نام انسولین و کورتیزول هستند. مقدار بسیار کم یا بیش از حد این هورمونهای مردانه یا زنانه میتواند روی هورمونهای دیگر اثر آبشاری داشته باشد. هورمونهای مردانه و زنانه به طور کلی توسط سیستم غدد درون ریز ایجاد میشوند که شامل غده صنوبری، غده هیپوفیز، پانکراس، تخمدانها، بیضهها، غده تیروئید، غده پاراتیروئید، هیپوتالاموس و غدد فوق کلیوی است.
هنگامی که این اندامها به خوبی کار میکنند، مقدار مناسبی از هورمونهای مردانه و زنانه موردنیاز برای انجام فرایندهای مختلف را تولید میکنند. با این حال، فقط یک تغییر جزئی در سطح هورمونها برای ایجاد مشکل کافی است؛ بنابراین بهتر است علائم و نشانههای عدم تعادل را زود تشخیص دهید تا بتوانید سریعاً اقدامات پیشگیرانه را انجام داده و مسئله را کنترل کنید.
استروژن
استروژن که بیشتر به عنوان هورمون جنسی زنانه شناخته میشود، در تخمدانها ایجاد میشود؛ اگرچه غدد فوق کلیوی و سلولهای چربی نیز استروژن میسازند. در زنان، استروژن مسئول تولیدمثل، قاعدگی و یائسگی است. استروژن از DHEA ساخته میشود که پروژسترون، یکی دیگر از هورمونهای زنانه ضروری در قاعدگی و بارداری را تولید میکند. استروژن برای سلامت استخوان، خون و میل جنسی حیاتی است. در زنان، سطح استروژن به طور طبیعی در طول زندگی، بسته به مرحله زندگی، افزایش و کاهش مییابد و در دوران بلوغ، بارداری، شیردهی و یائسگی تغییر میکند.
مردان نیز در بیضههای خود استروژن تولید میکنند، اگرچه شکل خاصی از استروژن به نام استرادیول برای جنسیت مردانه مهم است. ۲ استرادیول برای مردان به منظور تعدیل میل جنسی، عملکرد نعوظ سالم و توسعه اسپرم ضروری است. برای زنان، استرادیول برای کاهش علائم یائسگی که در واژن رخ میدهد مانند خشکی، سوزش و خارش اهمیت دارد.
پروژسترون
پروژسترون یکی از هورمونهای زنانه است که در نیمه دوم چرخه قاعدگی در زنان از تخمدانها ترشح میشود. این هورمون نقش اساسی در چرخه قاعدگی دارد و به ویژه در حفظ مراحل اولیه بارداری اهمیت دارد. در زنان، پروژسترون عمدتاً در تخمدانها و غدد فوق کلیوی تولید میشود. این به آمادهسازی بدن برای بارداری کمک میکند. همچنین برای میل جنسی سالم در زنان بسیار اهمیت دارد. در حالی که پروژسترون معمولاً به عنوان یک هورمون زنانه شناخته میشود، مردان برای تولید تستوسترون به سطوح مطلوبی از این هورمون نیاز دارند. پروژسترون در مردان توسط غدد فوق کلیوی و بیضهها تولید میشود.
تستوسترون
تستوسترون یک هورمون استروئیدی است که در مردان به طور مداوم توسط بیضهها و در زنها به مقدار کمتری توسط تخمدانها ترشح میشود. تستوسترون در رشد مو و میل جنسی در زنان، رشد بافت تولیدمثل و توده استخوانی نقش دارد.
کورتیزول
عملکرد اصلی این هورمون استرس که توسط غده فوق کلیوی تولید میشود فقط "پاسخ به استرس" است. با این حال، کورتیزول همچنین در کنترل التهاب و تنظیم جریان خون نقش دارد. در حالت خطر، غده فوق کلیوی تولید را افزایش میدهد تا ضربان قلب، فشارخون، تنفس و التهاب کلی را افزایش یابد. سطح کورتیزول در طول روز متفاوت است. سطح کورتیزول صبحها در پایینترین حد خود است. سطح بهینه کورتیزول در ساعات ۶ و ۸ صبح باید بین ۱۰-۲۰ میکروگرم در دسیلیتر باشد.
انسولین
انسولین توسط لوزالمعده که در پشت معده قرار دارد ترشح میشود. این هورمون حیاتی بدن را قادر میسازد تا از گلوکز یا قند کربوهیدراتهای موجود در غذایی که مصرف میشود برای انرژی استفاده کند. این امر به تنظیم سطح قند خون یعنی تنظیم افزایش یا کاهش بیش از حد کمک میکند. اگر در بدنتان به قند بیشتری نیاز دارید، انسولین به بدن شما کمک میکند تا آن را در کبد ذخیره کرده و در زمانی که برای انرژی به آن نیاز دارید آزاد کند.
اگر پانکراس شما به طور طبیعی انسولین تولید نمیکند، مانند افراد مبتلا به دیابت نوع ۱، باید به طور منظم انسولین مصرف کنید تا سطح گلوکز در خون خود را تنظیم نمایید. اگر بدن شما انسولین تولید میکند، اما برای متعادل کردن قند خون کافی نیست، ممکن است دچار هیپرگلیسمی یا قند خون بالا شوید. این میتواند باعث عوارض طولانیمدت از جمله دیابت نوع ۲ شود.
تعادل هورمونی
ممکن است بدیهی به نظر برسد که زنان باید بیشتر از مردان استروژن تولید کنند و مردان باید تستوسترون بیشتری نسبت به زنان تولید کنند. با این حال، تقریباً همه افراد به ویژه زنان در مقطعی از زندگی خود سطوح هورمونی نامتعادل را تجربه میکنند. وقتی هورمونهای زنانه و مردانه تعادل باشند، کمتر احساس استرس و اضطراب میکنید، سطوح انرژی بالاتر، میل جنسی سالم، عملکرد مغز بهتر، خلق و خوی شادتر خواهید داشت و هر شب از خواب عمیقتری لذت خواهید برد. تعادل هورمونی به شما کمک میکند تا احساس بهتری داشته باشید. برای اینکه بفهمید آیا هورمونهای شما متعادل هستند یا خیر، از پزشک بخواهید تا سطح هورمون شما را بررسی کند. این کار را میتوان از طریق یک آزمایش خون یا ادرار ساده انجام داد.
عدم تعادل هورمونی
عدم تعادل هورمونهای مردانه و زنانه، اغلب نتیجه تغییرات طبیعی در بدن است که با افزایش سن رخ میدهد. حتی تغییرات کوچک در نسبت سطح هورمونها میتواند باعث عدم تعادل در هورمونهای شما شود. تعادل سالم استروژن و تستوسترون برای رشد و عملکرد جنسی ضروری است، با این حال سطوح استروژن ممکن است افزایش یابد و باعث غلبه استروژن در مردان و غلبه تستوسترون در زنان شود. بالا و پایین رفتن هورمون یک واقعیت زندگی است. با این حال، زیر نظر پزشک میتوانید کارهای زیادی برای کاهش اثرات این فرایند طبیعی انجام دهید.