بیماری‌های عفونی بیماری‌هایی هستند که توسط عوامل مضر (پاتوژن‌ها) وارد بدن شما می‌شوند. شایع ترین علل این نوع از بیماری ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها هستند. بیماری‌های عفونی معمولاً از فردی به فرد دیگر، از طریق غذا یا آب آلوده و از طریق نیش حشرات منتقل می‌شوند. برخی از بیماری‌های عفونی جزئی و برخی بسیار جدی هستند.
در این مطلب در رابطه با بیماری‌های عفونی، علائم و روش‌های تشخیص آنها، توضیحاتی ارائه می‌دهیم. همچنین انواع بیماری‌های عفونی و راههای پیشگیری را عنوان می‌کنیم.
بیماری عفونی چیست؟
بیماری‌های عفونی بیماری‌هایی هستند که توسط ارگانیسم‌های مضر (پاتوژن‌ها) ایجاد می‌شوند که از بیرون وارد بدن شما می‌شوند. پاتوژن‌هایی که باعث بیماری‌های عفونی می‌شوند شامل ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ ها، انگل‌ها و به ندرت پریون‌ها هستند. ممکن است شما بیماری‌های عفونی را از افراد دیگر، نیش حشرات، غذا، آب یا خاک آلوده دریافت کنید.
بیماری‌های عفونی در سراسر جهان بسیار شایع هستند، اما برخی از آنها بیشتر از سایرین رایج اند. به عنوان مثال، هر سال در ایالات متحده، از هر 5 نفر یک نفر به ویروس آنفولانزا مبتلا می‌شود، اما کمتر از 300 نفر به بیماری پریون مبتلا می‌شوند.
هر کسی ممکن است به یک بیماری عفونی مبتلا شود. اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف شده باشد یا اگر به مناطقی سفر کنید که بیماری‌های قابل انتقال خاصی دارند، ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرید.
بیماری‌های عفونی چه علائمی دارند؟
علائم بیماری‌های عفونی به نوع بیماری بستگی دارد. عفونت‌های قارچی معمولاً علائم موضعی مانند بثورات و خارش ایجاد می‌کنند. عفونت‌های ویروسی و باکتریایی می‌توانند در بسیاری از نواحی بدن شما علائم مختلفی از قیبیل موارد زیر داشته باشند:
- تب
- لرز
- تراکم، شلوغی
- سرفه
- خستگی
- درد عضلانی و سردرد
- علائم گوارشی (اسهال، تهوع، استفراغ)
اگر علائم مزمن (مداوم) یا علائمی دارید که با گذشت زمان بدتر می شوند، مهم است که به پزشک مراجعه کنید.
روش‌های تشخیص بیماری عفونی
پزشک معمولاً با استفاده از یک یا چند آزمایش آزمایشگاهی، بیماری‌های عفونی را تشخیص می‌دهد. پزشک شما می‌تواند علائم بیماری را با موارد زیر جستجو کند:
- پاک کردن بینی یا گلو
- گرفتن نمونه خون، ادرار (ادرار)، مدفوع (مدفوع) یا بزاق
- بیوپسی یا خراش دادن نمونه کوچکی از پوست یا بافت دیگر
- تصویربرداری ( اشعه ایکس ، سی تی اسکن یا ام آر آی ) از قسمت‌های آسیب دیده بدن شما
برخی از نتایج آزمایش، به سرعت بر می‌گردند، اما نتایج دیگر ممکن است بیشتر طول بکشد. به عنوان مثال، گاهی اوقات قبل از اینکه بتوانید نتیجه آزمایش خود را دریافت کنید، باکتری‌ها باید در آزمایشگا از یک نمونه رشد کنند.
انواع بیماری‌های عفونی
انواع مختلفی از بیماری‌های عفونی وجود دارد که شایع‌ترین آنها شامل موارد زیر است:
- هپاتیت: یک بیماری عفونی است که توسط ویروس هپاتیت A، B، C و... ایجاد می‌شود. این بیماری در صورت عدم درمان منجر به تلفات جدی در کبد می‌شود. علائم هپاتیت شامل خستگی، تب، خارش، درد شکم و رنگ زردی پوست هستند.
- زگیل تناسلی: یک بیماری عفونی جنسی است که توسط باکتری Neisseria gonorrhoeae ایجاد می‌شود. علائم شامل درد و سوزش در طول ادرار کردن، خروجی غیرعادی از اعضای تناسلی، خونریزی و التهاب مجاری ادراری و تناسلی هستند.
- ایدز: یک بیماری عفونی است که توسط ویروس اچ آی وی (HIV) ایجاد می‌شود. این ویروس باعث ضعف سیستم ایمنی بدن شده و در نتیجه فرد به سایر بیماری‌ها بسیار حساس می‌شود. علائم اولیه ایدز شامل تب، خستگی، سرفه و درد گلو است. در مراحل پیشرفته این بیماری، عوارض شدیدی همچون عفونت‌های داخلی و سرطان‌های مختلف رخ می‌دهد.
- سل: یک بیماری عفونی است که توسط باکتری Mycobacterium tuberculosis ایجاد می‌شود. این بیماری بیشتر ریه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند عوارض جانبی خطرناکی نظیر خلط خونین، فشار خون پایین و... برای بیمار ایجاد کند.
- مالاریا: یک بیماری عفونی است که توسط پلاسمودیوم‌ها ایجاد می‌شود. علائم آن شامل تب، سردرد، خستگی و درد عضلانی هستند.
این بیماری‌های عفونی تنها بخش کوچکی از بیماری‌های عفونی هستند که به صورت گسترده‌ای در سراسر جهان وجود دارند. پیشگیری از این بیماری‌ها نیازمند رعایت بهداشت فردی، استفاده از واکسن‌های مناسب و درمان به موقع و صحیح آنها است. در ادامه راههای پیشگیری از بیماری‌های عفونی را شرح می‌دهیم.
راههای پیشگیری
راههای ساده زیادی برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی و حتی پیشگیری از بیماری‌های خاص وجود دارد. در حالی که هر یک از این موارد به کاهش خطر ابتلا و گسترش بیماری‌های عفونی کمک می‌کند، اغلب هیچ راه واحدی وجود ندارد که 100% در پیشگیری از بیماری موثر باشد. به همین دلیل داشتن عادت‌های ایمن برای کاهش خطر مهم است.
واکسن‌ها
واکسن‌ها با آموزش سیستم ایمنی بدن برای شناسایی و مبارزه با عفونت مهاجمان مضر، خطر ابتلا به یک بیماری عفونی را کاهش می‌دهند. در حالی که گاهی اوقات افراد پس از واکسینه شدن هنوز به بیماری مبتلا می‌شوند، علائم شما معمولاً کمتر از آن چیزی است که بدون واکسیناسیون وجود داشت.
مصرف ایمن مواد غذایی
عادات ایمن مصرف مواد غذایی به پیشگیری از برخی بیماری‌های عفونی کمک می‌کند.
- قبل، حین و بعد از تهیه غذا دست‌های خود را با آب و صابون کاملاً بشویید.
- تمام میوه‌ها و سبزیجات را پوست کنده یا کاملا بشویید.
- گوشت‌ها را در دمای استاندارد منجمد کنید تا آماده آب شدن شوند.
- گوشت‌ها را قبل از مصرف در دمای مطمئن بپزید.
- سطوح و ظروف آماده سازی غذا را پس از استفاده با آب و صابون بشویید.
- غذاهای دریایی را نپخته یا نیم پز نخورید.
- آب تصفیه نشده ننوشید.
- شیر غیر پاستوریزه نخورید.
سایر راه‌ها
علاوه‌بر بر واکسن‌ها و عادات صحیح و ایمن مصرف غذا، می‌توانید خطر ابتلا به بیماری عفونی یا گسترش آن را با چند تمرین روزمره کاهش دهید.
- دست‌های خود را با آب و صابون بشویید. شستن کامل دست ها قبل از تهیه غذا یا صرف غذا، بعد از استفاده از حمام، پس از تماس با مدفوع (حیوان یا انسان) و پس از باغبانی یا کار با خاک بسیار مهم است.
- هنگام عطسه یا سرفه، بینی و دهان خود را بپوشانید.
- سطوحی که اغلب در خانه و محل کار خود لمس می‌شوند را ضد عفونی کنید.
- از تماس با افرادی که مبتلا به بیماری عفونی هستند یا به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی با آنها خودداری کنید.
- زمانی که به بیماری عفونی مبتلا هستید از تماس با دیگران خودداری کنید و از ماسک استفاده کنید.
- برای کاهش خطر نیش کنه یا پشه، از دافع حشرات تایید شده برای کنه‌ها و پشه‌ها استفاده کنید. تا جایی که می‌توانید پوست در معرض دید را با لباس بپوشانید و بعد از قرار گرفتن در جنگل یا مناطقی با علف‌های بلند، وجود کنه‌ها را بررسی کنید.
سخن پایانی
در این مطلب در رابطه با بیماری‌های عفونی و انواع آن صحبت کردیم و علائم و روش‌های تشخیص بیماری عفونی را شرح دادیم. همچنین راه‌هایی برای پیشگیری از بیماری‌های عفونی بیان کردیم. بیماری‌های عفونی توسط ارگانیسم‌های مضر ایجاد شده وارد بدن می‌شوند. شایع‌ترین بیماری‌های عفونی شامل هپاتیت، ایدز و زگیل تناسلی هستند.
بیماری‌های عفونی با روش آزمایشگاهی تشخیص داده می‌شوند و سپس پزشک بر اساس نوع بیماری، روش درمان مربوطه را ارائه می‌دهد. مهم‌ترین راههای پیشگیری از این بیماری‌ها، تزریق واکسن و ایجاد عادت‌های ایمن مصرف مواد غذایی است. همچنین با تقویت سایر عادت‌های صحیح که در این مطلب ذکر کردیم، می‌توانید از بیماری‌های عفونی در امان بمانید.